Çocukluk ve ergenlik, bireyin kişilik gelişiminin en kritik dönemleridir. Bu dönemlerde yaşanan psikolojik zorluklar, hem çocuğun/ergenin hem de ailenin hayatını etkileyebilir. Çocuk terapisi ve ergen terapisi, bu zorlukları sağlıklı bir şekilde aşmak için profesyonel destek sunar.
Bu yazımızda, çocuk ve ergen terapilerinin ne olduğunu, hangi durumlarda başvurulması gerektiğini ve Türkiye’de en çok görülen sorunları inceleyeceğiz.
Çocuk Terapisi Nedir?
Çocuk terapisi, 3-12 yaş aralığındaki çocukların yaşadığı duygusal, davranışsal ve gelişimsel sorunların ele alındığı bir psikoterapi sürecidir. Terapi sürecinde oyun, resim, hikaye anlatımı gibi çocuk odaklı teknikler kullanılır.
Başvurulabilecek durumlar:
- Yoğun kaygı ve korkular
- Öfke nöbetleri, saldırgan davranışlar
- Uyku ve yeme sorunları
- Okula gitmek istememe, ders başarısında düşüş
- Boşanma, kayıp, travma sonrası duygusal tepkiler
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite belirtileri
Ergen Terapisi Nedir?
Ergen terapisi, 12-18 yaş arası gençlerin yaşadığı kimlik arayışı, duygusal dalgalanmalar, akademik baskılar ve sosyal ilişkilerdeki sorunları ele alan bir psikoterapi sürecidir. Terapi, ergenin bireyselleşme sürecini desteklerken, aile ile iletişim kanallarını da açık tutmayı hedefler.
Başvurulabilecek durumlar:
- Akademik kaygılar ve sınav stresi
- Düşük benlik saygısı, özgüven problemleri
- Sosyal izolasyon veya aşırı bağımlılık
- Depresyon belirtileri (isteksizlik, keyifsizlik)
- Aile içi çatışmalar
- Teknoloji ve sosyal medya bağımlılığı
Türkiye’de Çocuk ve Ergenlerde En Çok Görülen Ruh Sağlığı Sorunları
Türkiye’de yapılan araştırmalara göre, çocuk ve ergenlerde en sık rastlanan sorunlar şunlardır:
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)
- Sınıf içinde dikkat dağınıklığı
- Yerinde duramama, dürtüsellik
- Akademik başarının etkilenmesi
Anksiyete Bozuklukları - Ayrılık kaygısı, sosyal kaygı, sınav kaygısı
- Fobiler (karanlık, okul, böcek vs.)
- Sürekli huzursuzluk, mide ağrısı gibi psikosomatik belirtiler
Depresyon - Keyifsizlik, hayattan zevk almama
- Uyku ve iştah düzeninde bozulma
- İçine kapanma, sosyal ilişkilerden çekilme
Davranış Bozuklukları - Kurallara uymama, öfke patlamaları
- Aileye ve öğretmenlere karşı gelme
- Yalan söyleme, hırçınlık, fiziksel saldırganlık
Yeme Bozuklukları - Aşırı yeme veya yemek reddi
- Ergenlikte beden algısı bozukluğu
- Anoreksiya veya bulimia belirtileri
Teknoloji Bağımlılığı - Telefon, tablet, oyun bağımlılığı
- Uyku düzeninin bozulması
- Sosyal ilişkilerden uzaklaşma
Ailelere Öneriler
- Çocuğunuzu ve ergeninizi yargılamadan dinleyin.
- Sınır koyarken tutarlı ve sevgi dolu olun.
- Akademik başarıdan önce duygusal sağlığı önemseyin.
- Ekran süresini dengeli tutun, alternatif sosyal aktiviteler önerin.
- Gerekli durumlarda bir çocuk ve ergen psikoloğundan profesyonel destek alın.
Sonuç
Çocuk ve ergenlik dönemindeki psikolojik sorunlar, zamanında fark edildiğinde ve doğru destek alındığında çözüme ulaşabilir. Profesyonel bir terapi süreci, hem çocuğunuzun hem de ailenizin yaşam kalitesini artırır.
Unutmayın: Erken müdahale, gelecekte daha ciddi sorunların önüne geçmenin en etkili yoludur.
